Jak wygląda postępowanie po śmierci bliskiej osoby - od czego zacząć?

1. Odbiór aktu zgonu
Pierwszym krokiem jest uzyskanie aktu zgonu, który wydaje urząd stanu cywilnego (USC) na podstawie karty zgonu wystawionej przez lekarza. To podstawowy dokument, bez którego nie da się rozpocząć żadnych formalności – ani urzędowych, ani spadkowych.

2. Ustalenie, czy został sporządzony testament
Kolejnym krokiem powinno być ustalenie, czy zmarły pozostawił testament:

• Jeśli tak – należy odszukać dokument lub zapytać w kancelariach notarialnych, czy został on zarejestrowany w Notarialnym Rejestrze Testamentów (NORT).

• Jeśli testamentu nie ma – dziedziczenie będzie odbywać się na podstawie ustawy (Kodeks cywilny).

3. Postępowanie spadkowe – sądowe lub u notariusza 
Aby móc zarządzać majątkiem po zmarłym (np. sprzedać nieruchomość, zamknąć konto, wypłacić pieniądze), konieczne jest potwierdzenie nabycia spadku. Można to zrobić na dwa sposoby:

a) u notariusza – akt poświadczenia dziedziczenia
To najszybsza i najczęściej wybierana forma. Notariusz sporządza akt, jeśli:

• obecni są wszyscy spadkobiercy,

• nie ma sporu co do dziedziczenia,

• dostępne są niezbędne dokumenty (akty stanu cywilnego, numer PESEL zmarłego, dane o majątku).

b) w sądzie – stwierdzenie nabycia spadku 
Gdy spadkobiercy nie są zgodni lub nie chcą skorzystać z drogi notarialnej, konieczne jest złożenie wniosku do sądu o stwierdzenie nabycia spadku. Postępowanie trwa zwykle kilka miesięcy.

4. Zgłoszenie spadku do urzędu skarbowego
Spadkobiercy mają obowiązek zgłosić nabycie spadku do urzędu skarbowego, nawet jeśli są zwolnieni z podatku. Termin to 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu lub sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia.

5. Co dalej?
Po zakończeniu formalności spadkowych, spadkobiercy mogą:

• złożyć wnioski o wpis do ksiąg wieczystych,

• przerejestrować samochód,

• wypłacić środki z kont bankowych,

• sprzedać lub przekazać dalej odziedziczony majątek.