Szymon Krzyszczuk Notariusz w Warszawie - tłumacz przysięgły języka angielskiego

Czy notariusz może odmówić sporządzenia aktu notarialnego?

Kiedy notariusz może (a nawet musi) odmówić?
Zgodnie z art. 81 ustawy – Prawo o notariacie, notariusz odmawia dokonania czynności notarialnej, jeżeli byłaby ona sprzeczna z prawem.
Oznacza to, że nie może sporządzić aktu, jeśli:

  • jego treść narusza obowiązujące przepisy prawa,

  • jest niezgodna z zasadami współżycia społecznego,

  • ma na celu obejście prawa,

  • strony nie posiadają zdolności prawnej lub działają pod przymusem,

  • przedstawione dokumenty są niewiarygodne, niekompletne lub nieaktualne,

  • pojawiają się uzasadnione wątpliwości co do tożsamości stron.

Przykłady sytuacji, w których notariusz może odmówić

  1. Umowa darowizny nieruchomości, której właścicielem nie jest osoba składająca oświadczenie – brak prawa do dysponowania mieniem.

  2. Sprzedaż nieruchomości z rażąco zaniżoną ceną – może świadczyć o próbie obejścia przepisów podatkowych.

  3. Osoba z widocznymi oznakami braku świadomości lub zdolności rozumienia treści aktu (np. pod wpływem alkoholu, leków, choroby).

  4. Brak zgody współmałżonka przy czynności, która tego wymaga (np. sprzedaż wspólnej nieruchomości).

Czy odmowa notariusza oznacza koniec sprawy?

Nie. W przypadku odmowy notariusz sporządza pisemne uzasadnienie odmowy dokonania czynności notarialnej. Strona, która nie zgadza się z tą decyzją, może złożyć skargę do sądu rejonowego, właściwego dla siedziby kancelarii notarialnej.

Obowiązek zachowania bezstronności
Warto pamiętać, że notariusz działa bezstronnie – nie reprezentuje żadnej ze stron, lecz czuwa nad tym, aby czynność była zgodna z prawem i bezpieczna dla wszystkich uczestników.
Odmowa sporządzenia aktu to forma ochrony stron przed możliwymi konsekwencjami prawnymi nieważnej lub wadliwej czynności.

Podsumowanie

  1. Tak, notariusz może – a w niektórych przypadkach musi – odmówić sporządzenia aktu notarialnego.

  2. Obowiązkiem notariusza jest odmówić, jeśli czynność byłaby niezgodna z prawem, nieuczciwa, pozorna lub niejasna.

  3. W razie odmowy strona może otrzymać pisemne uzasadnienie i złożyć skargę do sądu.

Jeśli masz wątpliwości co do możliwości sporządzenia aktu notarialnego lub chcesz sprawdzić, jakie dokumenty będą potrzebne – zapraszam do kontaktu z moją kancelarią. Udzielę szczegółowych informacji i pomogę przejść przez cały proces krok po kroku.
Więcej odpowiedzi na notarialne pytania znajdziesz tutaj