Czy osoba niepełnoletnia może być stroną czynności notarialnej?
Kim jest osoba małoletnia w świetle prawa?
Zgodnie z Kodeksem cywilnym, osobą małoletnią jest osoba, która nie ukończyła 18. roku życia i nie zawarła małżeństwa (zawarcie małżeństwa przez kobietę po ukończeniu 16 lat czyni ją pełnoletnią).
Małoletni mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych, a dzieci do lat 13 nie mają jej w ogóle.
Czy małoletni może być stroną czynności notarialnej?
Tak, ale tylko z udziałem przedstawiciela ustawowego, którym najczęściej są:
-
rodzice,
-
opiekun prawny (jeśli ustanowiony przez sąd).
W wielu przypadkach do skutecznego dokonania czynności prawnej w imieniu małoletniego konieczna jest także zgoda sądu opiekuńczego.
Przykłady czynności, w których małoletni może uczestniczyć (przez przedstawiciela):
-
Przyjęcie lub odrzucenie spadku,
-
Nabycie nieruchomości przez darowiznę lub spadek,
-
Sprzedaż majątku małoletniego (np. nieruchomości, udziału w mieszkaniu),
-
Podział spadku,
-
Zgoda na dokonanie czynności prawnej przez dziecko powyżej 13. roku życia (w wyjątkowych przypadkach).
Kiedy potrzebna jest zgoda sądu opiekuńczego?
Zgoda sądu opiekuńczego jest wymagana, gdy czynność przekracza zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka, np.:
-
sprzedaż nieruchomości należącej do dziecka,
-
zrzeczenie się prawa majątkowego,
-
dokonanie darowizny przez dziecko,
-
podział majątku, który obejmuje składniki należące do małoletniego.
Bez takiej zgody notariusz nie może sporządzić aktu notarialnego – jest to wyraźny wymóg prawa.
Czynności, których małoletni nie może dokonać samodzielnie
-
nie może sam sprzedać ani kupić nieruchomości,
-
nie może zaciągać zobowiązań (np. kredytów, pożyczek),
-
nie może samodzielnie zawierać umów przenoszących własność majątku o dużej wartości,
-
nie może odrzucić spadku bez zgody sądu.
Rola notariusza przy czynności z udziałem małoletniego
Notariusz ma obowiązek:
-
dokładnie zweryfikować dokumenty potwierdzające relację z dzieckiem (np. akt urodzenia, postanowienie o ustanowieniu opiekuna),
-
ocenić, czy czynność nie narusza dobra dziecka,
-
sprawdzić, czy została uzyskana zgoda sądu opiekuńczego, jeśli jest wymagana,
-
sporządzić akt notarialny w sposób chroniący interes małoletniego.
-
Osoba małoletnia może być stroną czynności notarialnej, ale zawsze przez przedstawiciela ustawowego.
-
W wielu przypadkach konieczna jest również zgoda sądu rodzinnego.
-
Notariusz czuwa nad legalnością czynności i dobrem dziecka.
-
Samodzielny udział dziecka w czynnościach notarialnych nie jest możliwy.
Jeśli planujesz czynność notarialną, która dotyczy małoletniego – zapraszam do kontaktu i zapoznania się z cennikiem notariusza. Pomogę ustalić, czy wymagana jest zgoda sądu, przygotuję odpowiednie dokumenty i zadbam o bezpieczne przeprowadzenie całej procedury.
Więcej odpowiedzi na notarialne pytania znajdziesz tutaj